Zdrowotne działanie kurkumy

Wartość odżywcza i skład chemiczny kurkumy

Kurkuma zawiera takie witaminy jak B1 (tiamina), B2 (ryboflawina), B3 (niacyna) B6, B9 (kwas foliowy), E oraz K.

Z minerałów zawiera stosunkowo dużo wapnia, magnezu, manganu oraz żelaza, a także potas, sód, fosfor, cynk, miedź. Kurkuma jest stosunkowo ubogim źródłem witamin oraz minerałów.

Podstawowym fitozwiązkiem kurkumy jest kurkumina (w kłączu zawiera jej od 0,5 do około 5%). To związek z grupy kurkumoidów. Stał się on w ostatnich latach przedmiotem badań farmakologicznych. Owo zainteresowanie wynika z różnorodnych korzystnych działań oraz niskiej toksyczności. Kurkumina słabo wchłania się z przewodu pokarmowego po podaniu doustnym (z powodu hydrofobowego charakteru cząsteczki). Proces jej wchłaniania z przewodu pokarmowego wspomaga piperyna (obecna m.in. w pieprzu).

Kłącze ostryżu długiego zawiera w swoim składzie cukier w postaci skrobi. Stanowi ona około 60% masy kłącza. Zawiera też dużo błonnika, około 20%. Zawartość białka wynosi 7%, a tłuszczu 5%.

Kurkumina jest związkiem wykazującym niezwykle szerokie działania, zarówno na poziomie komórki, jak i całego organizmu. Najbardziej znane i najszerzej udokumentowane w piśmiennictwie jest jej działanie przeciwzapalne, antyoksydacyjne i przeciwnowotworowe (w tym hamujące angiogenezę i powstawanie przerzutów). Szereg prac poświęcono także jej działaniu chemoprewencyjnemu (przeciwmutagennemu, antyproliferacyjnemu), a ostatnio również modulującemu funkcjonowanie układu odpornościowego i neuroprotekcyjnemu. Znaczna ilość efektów biologicznych, nakładających się na siebie, nastręcza trudności w ustalaniu charakteru zmian wywoływanych przez kurkuminę.

Wartość energetyczna w 100 g sproszkowanego kłącza kurkumy wynosi 354 Kcal.

Pozytywny wpływ kurkumy na organizm człowieka

Powyższe linki są odnośnikami do pełniejszego opisu danego zagadnienia.

Sposób spożywania

Kurkuma jest spożywana w postaci proszku z kłącza ostryżu długiego. Wyniki badań wskazują, że kurkumina w surowicy krwi jest niemal niewykrywalna, a efekty terapeutyczne są ograniczone do miejscowego działania w przewodzie pokarmowym (głównie w obrębie jelita grubego). Problem ten jednak można rozwiązać za pomocą pieprzu, gdyż zawarta w nim piperyna tysiąckrotnie podnosi zdolność wchłaniania tego związku z jelit. Dzienna dawka terapeutyczna powinna wynosić 1 - 1,5 grama kurkumy.

Informacje ogólne

Kurkuma jest jaskrawożółtym proszkiem uzyskiwanym w wyniku rozdrabniania suszonego kłącza tropikalnej rośliny ostryż długi (Curcuma longa L.). Jest to roślina należąca do rodzaju ostryż z rodziny imbirowatych występującej przede wszystkim w Indiach i Indonezji. W krajach tych, zwłaszcza w Indiach, jest uważana za roślinę świętą, gdzie od zamierzchłych czasów odgrywała ważną rolę w tradycji społecznej, kulinarnej i medycznej. Do dziś stanowi ona składnik codziennej diety Hindusów, którzy spożywają jej średnio od 1,5 do 2 gramów dziennie. Jest ważnym składnikiem hinduskiej mieszanki przyprawowej curry oraz – dodatkiem do musztard. Stosuje się ją też w medycynie hinduskiej jako lek wspomagający choroby układu pokarmowego. Do Europy ostryż długi zawędrował dzięki kupcom arabskim już w starożytności. Największymi producentami kurkumy są Indie, Pakistan oraz Indonezja.

Mimo że kurkuma była znana od dość dawna w Europie, nigdy nie zdołała ona wejść do zachodniej tradycji kulinarnej i medycznej. Ceniono ją przede wszystkim za kolor. Grecy używali jej nawet do barwienia szat, a farbiarze średniowieczni mieszali ją z indygo, by uzyskać piękny odcień zieleni. Do dziś kurkuma pozostaje nierozpowszechniona w Europie i Ameryce Północnej, chociaż ukryta pod kodem E l00 stanowi barwnik spożywczy nadający żółty kolor wielu produktom.