Makroelementy
Nazwa | RDA | Funkcja makro | Funkcja mikro | Niedobór | Występowanie |
Fosfor | 700 mg | składnik kości i zębów, kwasów nukleinowych, tkanki mózgowej, błon komórkowych, związków wysoko energetycznych, koenzymów, główny anion wewnątrzkomórkowy, udział wreakcjach fosforylacji, utrzymaniu pH krwi (składnik buforów) | Jako reszta kwasu fosforowego V składnik szkieletu nici DNA oraz RNA. Kwas ten jest też składnikiem białek. Bierze on udział w budowie przenośników energii jak: ATP czy GTP. | Zaburzenia metabolizmu. Łamliwość i zniekształcenia kości, zgrubienia stawów, brak apetytu. Zwiększona nerwowość, próchnica zębów |
sery podpuszczkowe,
fasola, groch, sery twarogowe, jaja, mięso, ryby, zborza pełnowartościowe. |
Sód | 1500 mg | główny kation płynu zewnątrzkomórkowego, występuje w sokutrzustkowym i jelitowym, kościach; reguluje gospodarkę wodną(objętość osocza, ciśnienie osmotyczne płynówpozakomórkowych), wpływa na równowagę kwasowo-zasadową,bierze udział w kurczliwości mięśni i przewodnictwie nerwowym,transporcie aminokwasów, cukrów itp. | xxx | Zanik różnicy potencjałów i utrata pobudliwości komórek. Osłabienie lub brak apetytu. Matowość oczu, zanik połysku sierści, matowienie włosów, lizanie różnych przedmiotów. Odwodnienie, niskie ciśnienie krwi, skurcze mięśni. |
sól kuchenna, ryby solone, wędliny, konserwy mięsne, sery podpuszczkowe, pieczywo. |
Potas | 4500 mg | główny kation płynu wewnątrzkomórkowego, występuje w sokachtrawiennych i kościach, reguluje gospodarkę wodną (objętośćkomórek, ciśnienie osmotyczne wewnątrzkomórkowe), wpływa na równowagę kwasowo-zasadową, reguluje czynności mięśni i nerwów (potencjał błon komórkowych), zwiększaprzepuszczalność błon komórkowych (antagonista Ca) Wraz z jonami sodu uczestniczy w przewodzeniu impulsów nerwowych. Z jonami magnezu wpływa na ochronę serca. | xxx | Kurcze mięśni, osłabienie kurczliwości mięśni i ich zwiotczenie, ogólne osłabienie organizmu, choroby serca (np. tachykardia) i nerek, apatia, uczucie splątania. Zwolnienie reakcji na bodźce, suchość skóry. |
nasiona strączkowe, orzechy, ziemniaki, niektóre ryby, banany, porzeczki, mięso, zboża pełnoziarniste. |
Wapń | 1000 mg | podstawowy składnik kości i zębów, kofaktor wielu enzymów,udział w kurczliwości mięśni, przewodnictwie bodźcównerwowych, przepuszczalności błon komórkowych, regulacjipobudliwości nerwów, krzepliwości krwi, | Jako apatyt oraz fosforan składnik kości. jako składnik białka kalmodulina wpływa na aktywację wielu białek np. kinazy. Bierze udział w aktywacji pomp błonowo-jonowych. | Łamliwość i zniekształcenia kości (np. krzywica u dzieci, osteopenia i osteoporoza u dorosłych), choroby zębów, zgrubienia stawów. Zaburzenia metaboliczne (np. biegunka), zaburzenia krzepnięcia krwi], zaburzenia funkcjonowania układu mięśniowego (wzmożenie odruchów, tężyczka) i nerwowego (stany lękowe), Utrata apetytu. |
sery podpuszczkowe, napoje mleczne, ser twarogowy, sardynki, śledzie, jarmuż, fasola. |
Magnez | 350 mg | składnik kości i zębów, tkanek miękkich; udział w. przewodnictwie nerwowym, kurczliwości mięsni (antagonista wapnia), magnez podwyższa próg pobudliwości nerwowo-mięśniowej, działa przeciwdrgawkowo i przeciwspastycznie, zmniejszając kurczliwość mięśni oraz ciśnienie krwi. Wraz z potasem bierze udział w prawidłowej pracy serca. | Składni polimeraz DNA oraz RNA. Aktywator około 300 min. enzymów z grupy kinaz. Aktywuje pompę sodowo-potasową (Na+-K+ ATP-azę) i wapniową (Ca+ ATP-azę)Większość magnezu w organizmie jest magazynowana w kościach. | Wzmożona aktywność układu nerwowego i mięśniowego (drżenia mięśni, kurcze), osłabienie mięsni, osłabienie i nieprawidłowości pracy serca (np. arytmia serca). Zwiększenie lepkości krwi, rozdrażnienie, wzmożony zespół napięcia przedmiesiączkowego (PMS), migreny, apatia. Wzrost podatności na nowotwory. |
proszek kakaowy, kasza gryczana, groch, fasola, orzechy, ziarna pełnowartościowe, Zielone warzywa. |
Chlor | 2000 mg | główny anion płynów pozakomórkowych, występuje w sokużołądkowym i ślinie (aktywuje amylazę), uczestniczy w regulacjigospodarki wodnej i równowagi kwasowo-zasadowej | Aktywator alfa amylazy EC 3.2.1. | Zaburzenia oddychania komórkowego i równowagi wodno-elektrolitowej. Zaburzenia trawienia. Objawy często jak przy niedoborze sodu. |
sól kuchenna, wędliny, sery podpuszczkowe, woda. |
Normy RDA według - Gawęcki J.2012. Żywienie człowieka - Podstawy nauki o żywieniu. PWN.